نگاه تحلیلی به مسئله عالم ذرّ در مکتب تفکیک

در مکتب تفکیک، با تکیه بر مبانی انحصار علوم حقیقی در وحیانی، حجیت ظواهر، عدم تجرد روح، تقدم حدوث روح بر حدوث بدن، تفکیک عقل از ذات روح و وجود عوالم قبل از دنیا، وجود عالم ذرّ پذیرفته شده است. در این مکتب، عالم ذرّ به دلیل ارتباط با شناخت فطری توحید، دلیل ارسال انبیا و نیز ملاک این همانی شخصیت اهمیت بسیار زیادی دارد. دلایل نظریه پردازان مکتب تفکیک بر وجود این عالم دلایل نقلی است و در این میان روایت طرح شده در تفسیر آیه 172 سوره اعراف جایگاه خاصی دارد. در این مکتب به اشکالات مطرح شده در خصوص وجود عالم ذرّ پاسخ داده شده است. اشکالات به دو دسته تقسیم می شود؛ دسته ای که وجود این عالم را محال می داند و دسته ای که دلایل طرح شده در تحقق این عالم را ناکافی قلمداد می کند. در دسته اول پنج اشکال و در دسته دوم دو اشکال عمده مطرح است. پاسخ نظریه پردازان مکتب تفکیک به هر دو دسته اشکالات مبتنی بر اصول آنهاست که تمسک به ادله نقلی و نیز نقد مبانی هر یک از اشکالات محوریت دارد. کلیدواژه ها: . [1] دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، گروه کلام- فلسفه دین و مسایل جدید کلامی. ** دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشکده الاهیات، معارف اسلامی و ارشاد دانشگاه امام صادق (ع).